सम्माननीय उपराष्ट्रपति,
सम्माननीय प्रधानमन्त्री,
सम्माननीय प्रतिनिधिसभाका सभामुख,
सम्माननीय राष्ट्रिय सभाका अध्यक्ष,
पूर्व उपराष्ट्रपति तथा पूर्व प्रधानमन्त्रीहरू‚
महामहिम राजदूत तथा नियोगप्रमुख दम्पतिहरू,
विशिष्ट महानुभावहरू,
भद्र महिला तथा सज्जनवृन्द !
नेपाली जनताको दशकौँ लामो संघर्ष र बलिदानको फलस्वरूप संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान जारी भई सात वर्ष पूरा भएको सुखद् अवसरमा आज हामी संविधान दिवस तथा राष्ट्रिय दिवस मनाइरहेका छौँ । यस अवसरमा तपाईँहरूलाई राष्ट्रपति भवनमा स्वागत गर्न पाउँदा मलाई अत्यन्त खुसी लागेको छ ।
आज नेपालमा मात्र नभई नेपालीहरू रहेका विश्वका विभिन्न मुलुकमा समेत संविधान दिवसलाई भव्यताका साथ मनाइँदैछ । यस ऐतिहासिक अवसरमा म सबैमा हार्दिक बधाई तथा शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
हाम्रो संविधानले नेपालको स्वतन्त्रता‚ सार्वभौमसत्ता‚ भौगोलिक अखण्डता‚ राष्ट्रिय एकता र स्वाभिमानको रक्षा गर्न नेपाली जनतालाई अधिकारसम्पन्न बनाएको छ । संविधानले जातीय, भाषिक, धार्मिक, सांस्कृतिक तथा भौगोलिक विविधतायुक्त नेपाली समाजलाई वृहत् राष्ट्रिय एकताको सूत्रमा आबद्ध गरेको छ । लैङ्गिक समानता कायम गर्न राज्यका सबै निकायहरूमा महिला सहभागिता‚ हाम्रो सामाजिक एवं भौगोलिक विविधताको समावेशीकरण तथा मौलिक अधिकारहरूको प्रत्याभूतिबाट नेपालको संविधान आफैँमा ऐतिहासिक उपलब्धिका रूपमा रहेको छ । संविधानको निर्माण र विकासका लागि राजनीतिक दलहरूले खेलेको नेतृत्वदायी भूमिकाको सराहना गर्दै यसको रक्षा र पालनाका लागि समेत दलहरूकै इमान्दार प्रयासको आवश्यकता रहेकोतर्फ म ध्यान आकर्षण गराउन चाहन्छु ।
संविधानले सुनिश्चित गरेको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रलाई संस्थागत गर्न हाम्रा प्रयासहरू निरन्तर जारी रहेका छन् । यसै क्रममा केही महिनाअघि मात्र स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भएको छ भने निकट भविष्यमा नै प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन सम्पन्न हुन लागेको छ । तीनै तहको निर्वाचनपश्चात् जनप्रतिनिधिहरूले मुलुकको वृहत्तर हितलाई प्राथमिकतामा राखी सामाजिक‚ आर्थिक‚ सांस्कृतिक एवं शैक्षिक विकासका लागि अझ सशक्त भूमिका खेल्ने मैले विश्वास लिएको छु ।
विशिष्ट व्यक्तित्वहरू तथा कूटनीतिक समुदाय,
आज नेपालले आफ्नो विकास प्रक्रियामा भोगिरहेका चुनौतिहरू बहुआयामिक छन् । जलवायु परिवर्तनबाट उत्पन्न प्रभावको सामना गर्न हाम्रो जस्तो पर्वतीय मुलुकमा अनुकूलनका कार्यक्रमहरूको ठूलो आवश्यकता छ । युवा शक्तिका लागि स्वदेशमा नै रोजगारीको अवसर सृजना गर्नु परेको छ । शिक्षा‚ स्वास्थ्य‚ खानेपानी‚ सरसफाई लगायतका क्षेत्रमा व्यापक र दूरगामी महत्वका कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्न आवश्यक छ । यी सबै कार्यका लागि हामीलाई स्रोत‚ साधन र सीपको आवश्यकता पर्दछ । आज यस कार्यक्रममा नेपालको विकास साझेदार मित्रहरू उपस्थित हुनुहुन्छ । नेपालको विकासमा पुर्याउँदै आउनु भएको सहयोगका साथै नेपालको संविधानप्रति तपाईँहरूले जनाउनु भएको समर्थन तथा ऐक्यवद्धताका लागि समेत यस ऐतिहासिक अवसरमा आभार प्रकट गर्दछु । साथै‚ भूकम्पपश्चात्को पुनर्निर्माण तथा कोभिड–१९ महामारीको समयमा नेपाललाई विभिन्न मित्रराष्ट्रहरूबाट प्राप्त सहयोगका लागि समेत कृतज्ञता जनाउन चाहन्छु ।
संयुक्त राष्ट्र संघको सदस्य भएको नाताले यसको बडापत्रप्रति नेपाल सधैं प्रतिबद्ध रहेको छ । असंलग्नता‚ पञ्चशीलका सिद्धान्त तथा पारस्परिक लाभ र मित्रतामा आधारित परराष्ट्र नीतिलाई नेपालले सदैव अवलम्बन गर्दै आएको छ । नेपालको लोकतन्त्रलाई थप सुदृढ गर्न तथा नेपाली जनताको विकास र समृद्धिको अपेक्षा पूरा गर्ने हाम्रो प्रयासमा अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको निरन्तर साथ र सहयोग रहने विश्वास व्यक्त गर्दछु ।
संवैधानिक सर्वोच्चता, विधिको शासन, लैङ्गिक हिंसा तथा जातीय भेदभावको अन्त्य, पर्यावरणीय सुरक्षा र मानवअधिकारको सम्मान नेपालका प्राथमिकताका विषय हुन् । साथै, दिगो विकासका लक्ष्यहरू प्राप्त गरी “समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली” को राष्ट्रिय आकांक्षालाई साकार रूप दिन हामी कृत सङ्कल्पित छौं । केही वर्षभित्रै नेपाल अतिकम विकसित राष्ट्रबाट विकासशील राष्ट्रका रूपमा स्तरोन्नति हुन गइरहेको सन्दर्भलाई यस अवसरमा म उल्लेख गर्न चाहन्छु ।
अन्तमा, हाम्रो संविधान दिवस तथा राष्ट्रिय दिवसको अवसरमा आयोजित यस समारोहमा सहभागी हुनुभएकोमा तपाइँहरू सबैमा हार्दिक धन्यवाद एवं आभार प्रकट गर्दछु । साथै‚ उत्कृष्ट सांस्कृतिक कार्यक्रम प्रस्तुत गर्ने सांस्कृतिक संस्थान तथा कालाकारहरूलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु ।
धन्यवाद ।
२०७९ साल असोज ३ गते सोमबार (सेप्टेम्बर १९, २०२२)
राष्ट्रपति भवन‚ महाराजगञ्ज‚ काठमाडौँ ।